Ne açar kimse kapum bâd-ı sabâdan gayrı.
Fuzuli hem Türkiye'de hem de Azerbaycan'da Türkçe şiir konusundaki ustalığından dolayı saygıyla anılan bir şair. Ama Azerbaycanlılar için Fuzuli'nin ayrı bir önemi var. Alim Qasımov ve kızı Fargana Qasımov 43 dakikalık video boyunca Fuzuli'nin çeşitli eserlerini seslendiriyorlar. Benim de en sevdiğim mugam olan Bayati Şiraz ile icra edilmiş bu hazineyi en azından bir kere dinlemelisiniz.
İlk icra edilen eser (0:00 - 7:00 ): Perîşân-hâlün oldum
Perîşân-hâlün oldum sormadun hâl-i perîşânum
Gamundan derde düşdüm kılmadun tedbîr-i dermânum
Ne dersen rûzgârum beyle mi geçsün güzel hânum
Gözüm cânum efendim sevdüğüm devletlü sultânum
Esîr-i dâm-ı ışkun olalı senden vefâ görmen
Seni her handa görsem ehl-i derde âşinâ görmen
Vefâ vü âşinâlık resmini senden revâ görmen
Gözüm cânum efendim sevdüğüm devletlü sultânum
Gözümden dem-be-dem bağrum ezüb yaşum gibi gitme
Seni terk itmezem çün ben beni sen dahi terk itme
İyen çok zâlim olma ben gibi mazlûmı incitme
Gözüm cânum efendim sevdüğüm devletlü sultânum
Fuzûlî şîve-i ihsânun ister bir gedâyundur
Dirildükçe seg-i kûyun ölende hâk-i pâyındur
Gerek öldür gerek ko hükm hükmün rây râyındur
Gözüm cânum efendim sevdüğüm devletlü sultânum
Şiirin tamamı buradan okunabilir.
İkinci eser (7:00-12:20) ise daha önce de paylaştığım Öyle Sermestem ki İdrak Etmezem Dünya Nedir adlı gazel.
Kazancı Bedih'in yorumu ile dinlediğimiz bu gazeli bir de Alim Bey'den dinlemek gerekli.
İsteyenler sözlere Ağustos 2014'de paylaşılmış olan Türkiye 3 girdisinden ulaşabilir.
(12:20)'de Fargana Qasımov'un tempoyu değiştirerek ifa etmeye başladığı kısım Fuzuli'nin
Leyla ve Mecnun gazellerinden seçilmiş beyitlerden oluşuyor.
Sehldür gel bilmeyüp hâlüm terahhüm kılmasam
Hâlümi bilmek tegâfül eylemek amdâ nedür
Gül temennâsında derler bülbülün gavgâların
Çün güli gördükde kılmaz meyl bu gavgâ nedür
Ol perî mutlak men-i rüsvâya kılmaz iltifât
Ey Fuzûlî bilmezem cürm-i men-i rüsvâ nedür
Alim Qasımov'un arada söylediği: 'Ah u feryâdun fuzûlî incidübdür âlemi/Ger belâ-yı ışk ile
hoşnûd isen gavga nedür', Öyle Sermestem ki İdrak Etmezem'in son beyitini teşkil ediyor.
Hilâf-ı re’yüm ile ey felek medâr etdün
Meni gül ister iken mübtelâ-yı hâr etdün
Fesâd-ı aşkı tâ gördüm salâh-ı akldan dûrem
Meni rüsvâ görüp ayb etme ey nâsih ki ma‘zûrem
İhânetümde nedür bilmezem murâdun kim
Azîz-i âlem iken hâr ü hâk-sâr etdün
Eğer çâk-i girîbân eylesem men‘eylemen çün men
Metâ‘-ı nengden ârî libâs-ı ârdan ûrem
Vefâda vermeğe cân vermedün mene mühlet
Meni bu ahd vefâsında şerm-sâr etdün
(21:40 - 28:20): Bu bölümde Baba Pünhan'ın bir gazeli seslendiriliyor. Sözleri şöyle:
(29:00- 35:40) arası ifa edilen eser ise ünlü 'mende mecnun'dan füzün aşıklık istidadı var'
adlı gazel. Sözleri şöyle:
Mende Mecnûn'dan füzûn âşıklık isti'dâdı var
Âşık-i sâdık menem Mecnûn'un ancak adı var N'ola kan tökmekde mâhir ola çeşmüm merdümü Nutfe-i kâbildürür gamzen kimi üstâdı var Kıl tefâhur kim senün her var men tek âşıkun Leylî'nin Mecnûn'u Şîrîn'ün eger Ferhâd'ı var Ehl-i temkînem meni benzetme ey gül bülbüle Derde yoh sabrı anun her lâhza min feryâdı var Öyle bed-hâlem ki ahvâlüm görende şâd olur Her kimün kim devr cevrinden dil-i nâ-şâdı var Gezme ey gönlüm kuşu gâfil fezâ-yı ışkda Kim bu sahrânun güzer-gehlerde çok sayyâdı var Ey Fuzûlî ışk men'in kılma nâsihden kabûl Akl tedbîridür ol sanma ki bir bünyâdı var 35:40'da Fuzuli’nin en bilinen eseri olan ve benim de daha önce paylaştığım 'meni candan usandırdı cefadan yar usanmaz mı' adlı gazel seslendirilmeye başlıyor. Cahangir Cahangirov'un bestesini Şövket Elekberova'nın ifasından buradan dinleyebilirsiniz. Aynı bağlantıda gazelin sözlerini de bulabilirsiniz. Uzun lafın kısası efendim Fuzuli bilmek ve okumak lazım. Azerbaycan'ın zengin mugam musikisini bilmek lazım. Ve de en önemlisi bu devirde bu tarz küçük hazinelerden zevk almasını bilmek lazım. | ||||
